29 marca 2024

Prawie natychmiast po kampanii wrześniowej , bo już w październiku 1939 roku zrodził się zamiar sformowania na ówcześnie francuskich terytoriach Bliskiego Wschodu , polskiego związku taktycznego w sile przynajmniej brygady. Należy uznać wielką zasługę tych dowodców i sztabowców polskich z generałem Władysławem Sikorskim na czele , którzy wzięli się od razu do odtwarzania polskich sił zbrojnych poza krajem.

Już we wrześniu 1939 roku , podczas przejazdu z Polski przez Rumunię do Francji , generał Sikorski interesował się bałkańskim kierunkiem powrotu lecz obejmując we Francji 30 września stanowisko premiera , i następnie 7 listopada Naczelnego Wodza zakładał ,że siły polskie wezmą udział w ofensywie francuskiej przebijającej Niemcy z zachodu na wschód. Jak się jednak okazało naczelne dowództwo francuskie nie rozważało nawet możliwości przeprowadzenia takiej ofensywy. Niezależnie od zamiaru skupienia we Francji większości sił polskich w celu pchnięcia ich następnie na wschód , Sikorski 19 grudnia 1939 roku zwrócił się do generała Gamelin , głównodowodzącego wojskami francuskimi, z propozycją sformowania jednostki polskiej na francuskich terytoriach mandatowych Bliskiego Wschodu. Niewątpliwy wpływ na nią miały sygnały pochodzące z Ankary od polskiego ambasadora Michała Sokolnickiego i atache wojskowego pułkownika Tadeusza Machalskiego , którzy uważali , że wojskowym polskim uciekającym z obozów internowania na Węgrzech i w Rumunii , czy też ochotnikom przebijającym się wprost z okupowanej Polski, łatwiej jest osiągnąć Bejrut niż Marsylię. Zgoda sztabu francuskiego przyszła szybko bo już 30 grudnia 1939 roku , lecz nie oznaczała ona wcale ułatwień organizacyjnych. Do polskiego projektu sztab generała Gamelin odnosił się z wielką rezerwą . Od propozycji dotyczącej Bliskiego Wschodu wymawiał się on na wszelkie sposoby powołując się w końcu na brak koszar w Syrii i niedostatek uzbrojenia. Dopiero 12 kwietnia 1940 roku po przezwyciężeniu różnych francuskich oporów generał Sikorski wydał rozkaz organizacyjny o formowaniu Brygady Strzelców Karpackich w Syrii. Na dowódcę Brygady powołany został przez generała Sikorskiego pułkownik dypl. inż. Stanisław Kopański , który przyleciał samolotem do Bejrutu 23 kwietnia ( 6 września 1940 roku został on awansowany do stopnia generała brygady ze starszeństwem od 3 maja). Tego też dnia przybyła drogą morską kadra w składzie 32 oficerów z szefem sztabu przyszłej brygady majorem Jerzym Zarembą. Zgodnie z francusko – polską umową wojskową zawartą 4 stycznia , po długim zresztą ze strony francuskiej przewlekaniu, pułkownik Kopański podporządkowany został jako dowódca jednostki polskiemu Naczelnemu Wodzowi , pod względem operacyjnym zaś dowódcy sił francuskich we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego czyli Theatre d’Operation de Mediterraneen Orientale ( w skrócie TOMO). Obowiązki te od sierpnia 1939 roku pełnił generał Maxime Weygand , uchodzący za jednego z najwybitniejszych francuskich wojskowych u schyłku pierwszej wojny światowej . Nawiasem mówiąc był on , w czasie wojny polsko – bolszewickiej w 1920 roku , szefem francuskiej misji wojskowej w Polsce. Na miejsce postoju w czasie formowania wyznaczono brygadzie polskiej dawny obóz batalionu Legii Cudzoziemskiej pod miastem Homs (Hims) w Syrii.